विद्यालयको विवरण

विद्यालय सुधार योजना निर्माण प्रकृया

१.१ अघिल्लो SIP को समीक्षा

अघिल्लो विद्यालय सुधार योजना (SIP) अन्तर्गत विद्यालयले केही उल्लेखनीय उपलब्धि हासिल गरेको देखिन्छ। विशेषतः विद्यालय भवनको भौतिक पूर्वाधार सुधार, शौचालय तथा खानेपानी सुविधा विस्तार, र कक्षा कोठाहरूको सुधारमा उल्लेखनीय प्रगति भएको छ। साथै, सामुदायिक सचेतना कार्यक्रमहरू तथा अभिभावक सहभागिता वृद्धिका कारण विद्यार्थीहरूको नियमित उपस्थिति दरमा पनि सकारात्मक वृद्धि देखिएको छ।

तर, यस्ता केही उपलब्धिहरू हुँदाहुँदै पनि सिकाइ नतिजामा अपेक्षित सुधार ल्याउन सकिएको छैन। अधिकांश कक्षामा विद्यार्थीहरूको शैक्षिक उपलब्धि अझै न्यून देखिएको छ, विशेषतः अंग्रेजी, गणित, र विज्ञान विषयमा। यसका प्रमुख कारणहरूमा नियमित अनुगमनको कमी, विषयगत सहजीकरणको अभाव, र विद्यार्थी केन्द्रित शिक्षण सिकाइ पद्धतिको पर्याप्त प्रयोग नहुनु रहेका छन्।

त्यसै गरी, शिक्षकहरूको पेशागत विकासका लागि आवश्यकताअनुसार तालिम तथा कार्यशाला कार्यक्रम प्रभावकारी रूपमा सञ्चालन गर्न सकिएको छैन। केही शिक्षकहरू अझै परम्परागत शिक्षण पद्धतिमा निर्भर छन्, जसले आधुनिक शिक्षण विधिको प्रभावकारिता घटाएको छ।

ICT (सूचना तथा सञ्चार प्रविधि) को प्रयोगमा पनि उल्लेखनीय सुधार देखिएको छैन। विद्यालयमा इन्टरनेट तथा कम्प्युटर जस्ता प्रविधि उपस्थित भए तापनि तिनीहरूको शैक्षिक प्रयोग न्यून छ। शिक्षक तथा विद्यार्थी दुवैमा डिजिटल सिप र अभ्यस्तताको अभाव देखिन्छ, जसले प्रविधिको प्रभावकारी उपयोगमा बाधा पुर्‍याएको छ।

त्यसैले, अघिल्लो SIP को कार्यान्वयनबाट केही क्षेत्रहरूमा सुधार भए पनि सिकाइ नतिजा, शिक्षक दक्षता र प्रविधि प्रयोग जस्ता महत्वपूर्ण पक्षहरूमा अझै सुधार आवश्यक छ। आगामी SIP मा यी पक्षहरूलाई प्राथमिकता दिनु जरुरी देखिन्छ।

२.२ विद्यालय सुधार योजना निर्माण प्रक्रिया (तालिकामा) 

३. विद्यालयको अवस्था विश्लेषण

३.१. विद्यालयको वर्तमान अवस्था विश्लेषण

विध्यालयको शैक्षिक, भौतिक, ब्यवस्थापकीय सामाजिक तथा प्रशासनिक पक्षहरुको समग्र अध्ययन र विश्लेषण यस सुधार योजनाको आधार हो । विभिन्न सूचकहरुमा आधारित वर्तमान अवस्थाको विश्लेषणले विद्यालय सुधारका प्राथमिक क्षेत्रहरु पहिचान गर्न सहयोग पुग्छ ।